پارک های ملی :
بمو
بختگان
قطرویه
((پارک ملی بمو))
موقعیت جغرافیایی:
پارک ملی بمو در شمال استان فارس و در 30 کیلومتری شمال شرقی شهر شیراز در طول جغرافیایی َ29 ˚52 تا َ56 ˚52 و عرض جغرافیایی َ39 ˚29 تا َ50 ˚29 با وسعت 48000 هکتار قرار دارد و به وسیله جاده شیراز- اصفهان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می گردد.
تاریخچه حفاظت :
پارک ملی بمو در سال 1341 با گستردگی حدود 100000 هکتار به عنوان منطقه ممنوعه اعلام گردید و به تدریج از وسعت آن کاسته شد. در سال 1346 به منطقه‌حفاظت شده تغییر نام یافت و در سال 1349 به پارک وحش و سپس پارک ملی بمونامگذاری گردید. وسعت پارک ملی بمو در حال حاضر در حدود 48000 هکتار می‌باشد .
اقلیم :
پارک ملی بمو دارای اقلیم نیمه خشک سرد با بارندگی زمستانه می‌باشد. متوسط بارندگی سالیانه در ایستگاه اصلی معرف منطقه یعنی شیراز، برابر392.9 میلیمتر و همچنین دمای متوسط سالیانه ایستگاه فوق الذکر برابر 17.9 درجه سانتیگراد است . بررسی باد منطقه نشان دهنده غالب بودن بادهای شمال غربی و غربی در منطقه می‌باشد.
زمین شناسی ، توپوگرافی و عوارض طبیعی :
پارک ملی بمو در زون زاگرس چین خورده قرار دارد . درمحدوده پارک ملی بمو سازندهای متعددی رخنمون داردکه می توان به مواردی چون آهکهای سروک، آهکهای تربور، سازندساچون، توده‌های کربناته آسماری - جهرم، سازند رازک، سازند آغاجاری، سازندبختیاری و نهشته‌های کواترنری اشاره کرد .
بلندترین نقطه پارک ، قله کوه بمو با ارتفاع 2700 متر می باشد. همچنین پارک ملی بمو شامل 3 رشته کوه است که به موازات هم از شرق به غرب کشیده شده ودرمیان این کوهها دشتهای باریکی قراردارند که دریکی از آنها جمعیت قابل توجهی از آهو مشاهده می شود. درتپه ماهورها ودامنه های کوهها قوچ ومیش زندگی می کنند وپرتگاههای صخره ای این پارک نیز زیستگاه مناسب بزوپازن وحشی است .هوای مطلوب همراه با بارندگی مناسب باعث رویش گیاهان متنوع دراین پارک گردیده است. دربهار زودرس پارک ملی بمو انواع گلهای پامچال ، لاله وشقایق منطقه رامی پوشاند .
منابع آبی (چشمه ها ، قنات ها و آبشخورها )
|
حوزه
|
چشمه و آبشخورهای مهم
|
حدود و میزان آبدهی
|
|
الف) پاسگاه سعدی
|
قنات قراولخانه
|
2 اینچ
|
|
چشمه سلمانی
|
3 اینچ
|
|
قنات آب تلخ
|
10 اینچ
|
|
چشمه چنار باقر
|
1 اینچ
|
|
چاه کلک
|
1 اینچ
|
|
ب ) پاسگاه باجگاه
|
چشمه چرو
|
5/2 اینچ
|
|
چشمه فیل ( دو آبشخور فیل و پاسگاه قدیم مشروب می کند )
|
5/2 اینچ
|
|
چشمه گردو
|
5/0 اینچ
|
|
چشمه چنار همت
|
5/0 اینچ
|
|
چشمه صادقی
|
1 اینچ
|
|
چشمه باغ
|
2 اینچ
|
|
چشمه سفیدک
|
5/0 اینچ
|
|
چشمه رسولی
|
25/0 اینچ
|
|
چشمه گل
|
1 اینچ
|
|
پ ) پاسگاه قبط القلو
|
چشمه چاه منه
|
5/0 اینچ
|
|
ت ) پاسگاه تربر
|
چشمه نیتک
|
2/0 اینچ
|
|
چشمه مهدی
|
2/0 اینچ
|
|
چشمه چاه سرخ
|
3/0 اینچ
|
|
چشمه چاه آهنگران
|
2/0 اینچ
|
|
چشمه آبشور
|
2/0 اینچ
|
|
ث ) پاسگاه اکبر آباد
|
چشمه بیدی بالائی
|
6 اینچ
|
|
چشمه بیدی پائینی
|
2 اینچ
|
|
ج ) آب باریک
|
چشمه سفیدک
|
1/0 اینچ
|
|
آبشخور جوجه کشی
|
-
|
|
چشمه های حاج مهراب
|
1 اینچ
|
|
تلنبه بادی
|
25/0 اینچ
|
|
چهار چشمه
|
5/0 اینچ
|
|
عظیمی و آب بز
|
1 اینچ
|
|
قنبری
|
1 اینچ
|
|
آبشخور حاج مهراب
|
1 اینچ
|
|
ه ) پاسگاه محمود آباد
|
چشمه چاه ابل
|
2/0 اینچ
|
|
چشمه نی
|
1 اینچ
|
|
چشمه بادی
|
25/0 اینچ
|
پوشش گیاهی :
گونه های گیاهی موجود درپارک بمو به350 گونه می رسد که در58 تیره گیاهی جای می گیرند. اهمیت وجودی حدود 51 گونه از گیاهان انحصاری درپارک ملی بمو نشان ازغنی بودن ذخائر توارثی آن دارد واز نظر حفظ ذخائر ژنیتیکی جایگاه ویژهای را اشغال می کند. تعداد گونه های درختی ودرختچه ای درپارک زیاد نیست ولیکن تراکم وپوشش ایجاد شده توسط چند گونه درختی بادام وبنه نشانگر جنگلی بودن ارتفاعات پارک است. به علاوه وجود تعداد کم گونه های مرغوب مرتعی که ارزش خوشخوراکی خوبی از نظر دامپروری داشته باشند نشان از تخریب واستفاده های بی رویه درطی سالهای گذشته دارد. شمای عمومی پارک به جز مناطق صخره ای شامل پوشش گیاهان درختی ودرختچه ای مثل
Ebenus stellata ,Astragalus susianus, Astragalus Fasciculifolius, Convolvulus leiocalycinus , Convolvulus acanthocladus , Ephedra Pachyclada ,
می باشد.
از مهمترین عناصر گیاهی غالب پارک باید به گیاهان زیر اشاره داشت :
Astragalus susianus
Astragalus gossypinus
Astragalus rhodosemius
Astragalus curviflorus
Astragalus cephalanthus
Astragalus fasciculifolius
Artemisia aucheri
Achillea eriophora
Helichrysum leucocephalum
Scariola orientalis
Cousinia cylindracea
Acantholimon schirazianum
Acantholimon asphodelinum
Acantholimon scorpius
Acantholimon flexuosum
A canthophyllum microcephalum
Gypsophila virgata
Convolvulus dorycnium
گونه های آندمیک پارک ملی بمو
|
ردیف
|
نام فارسی محلی
|
اسامی علمی
|
|
1
|
زنگوله ای تیغانی
|
Onosma bulbotrichum
|
|
2
|
زنگوله ای دنایی
|
Onosma kotschyi
|
|
3
|
میخک حافظی
|
Dianthus hafezii
|
|
4
|
هزار خار پارک بمو
|
Cousinia calcitrapa
|
|
5
|
هزار خار چهار دانگه ای
|
Cousinia cylindracea
|
|
6
|
هزار خار شیرازی
|
Cousinia farsistanica
|
|
7
|
سیاه فندق
|
Cousinia crupinastram
|
|
8
|
شکرتیغال شیرازی
|
Echinops farsicus
|
|
9
|
تیغال کهگیلویه ای
|
Echinops macrophyllus
|
|
10
|
تیغال پرسپولیسی
|
Echinops persepolitanus
|
|
11
|
گل بی مرک گنوئی
|
Helich rysnm leucocephalum
|
|
12
|
شنگ اسبی کیی
|
Scrozonera mucida
|
|
13
|
شنگ اسبی پرسپولیسی
|
Scrozonera persepolitana
|
|
14
|
کاهوی صخره ای بنفش
|
Step torrhamphus tuberosus
|
|
15
|
پیچک شیرازی
|
Convolvulus shirazianus
|
|
16
|
وسمه تربچه ای
|
Isatis raphanifolia
|
|
17
|
چلیپای زرد
|
Matthiola flarida
|
|
18
|
چلیپای اصفهانی
|
Matthiola ovatifolia
|
|
19
|
سربال چوبی
|
Pterocephalus lignosus
|
حیات وحش :
در پارک ملی بمو تعداد 32 گونه پستاندار، 91 گونه پرنده ، 19 گونه خزنده و3 گونه دوزیست شناسایی شده است .
تنوع گونه های پستاندار به شرح ذیل می باشد :
1گونه ازراسته حشره خواران Insectivora
8 گونه ازراسته خفاش ها Chiroptera
9 گونه ازراسته جوندگان Rodentia
1 گونه ازراسته خرگوش ها agomorpha
9 گونه ازراسته گوشتخوران Carnivora
4 گونه از راسته زوج سمان Artiodactyla
گونه های شاخص حیات وحش موجود در منطقه:
|
ردیف
|
نام فارسی محلی
|
اسامی علمی
|
|
1
|
شاه روباه
|
vulpes cana
|
|
2
|
پلنگ
|
Panthera pardus
|
|
3
|
آهو
|
Cazella subgutturosa
|
|
4
|
پازن
|
Capra aegagrus
|
|
5
|
قوچ وحشی
|
Oris orientalis
|
|
6
|
عقاب طلایی
|
Aquila chrysaetas
|
|
7
|
هما
|
Gypaetus barbatus
|
|
8
|
بالابان
|
Falco charruy
|
|
9
|
بحری
|
Falco peregrinus
|
|
10
|
شاهین
|
Falco pelegrinoidss
|
|
11
|
دال
|
Gyps fulvus
|
|
12
|
دال سیاه
|
Aegypius monachus
|
|
13
|
لاک پشت مهمیز دار
|
Testudo greaca
|
|
14
|
بزمجه بیابانی
|
Varanus griseus
|
عکاس محمد جواد نظری
چشم اندازهای بدیع ودیدنی :
پرتگاهها ، صخره ها ، دره های عمیق و منظره های ویژه کوهستانی که به واسطه توپوگرافی منطقه به وجود آمده اند پارک ملی بمو را به عنوان یک ژئوپارک نیز معرفی می کند . از جمله این مناطق می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
, ارتفاعات نوک فیل , ارتفاعات بالای پاسگاه محمود آباد , پر شمشیری ، چشمه چرو ، ارتفاعات آبشور ، قلات خانی ، دره های چپ و راست .
راههای قدیمی وتاریخی موجود درمنطقه
راه کتل برده و راه حاج مهراب که در قدیم با ا
سب و الاغ و قاطر از این طریق از روستاهای بردج و تربرها به شهر زرقان و روستاهای اطراف آن تردد می کرده اند .
موزه تاریخ طیعی و تنوع زیستی پارک ملی بمو
مساحت موزه : حدود 250 متر مربع
تعداد دیوراماها : 11 عدد
تعداد نمونه ها ی پرنده : حدود 200 عدد ونزدیک به 60 گونه
تعداد نمونه های پستاندار: حدود 25 گونه
موزه پارک ملی بمو شامل بخش های زیر است:
الف) محوطه: شامل1- تابلو MUSEUM 2- تابلو افتتاحیه به دو زبان فارسی و انگلیسی 3- مجسمه های سنگی قسمت ورودی.
ب)بخش پارک شناسی: این بخش متشکل از 1- ماکت پارک ملی بمو 2- نقشه پراکندگی گیاهان پارک 3- نقشه پراکندگی پرندگان شاخص 4- نقشه پراکندگی پستانداران شاخص 5- اثر تاریخی اسب غلامرضا پهلوی در پارک.
ج)بخش علمی- دیرینه شناسی: شامل قانون می نیمم لیه بیگ ، تابلوهای تکاملی ، فسیل های پارک ، مقایسه دستگاههای مختلف 5 رده مهره دار ، بررسی پروفیل ها ، مقایسه مهره ستون فقرات نهنگ با سایر پستانداران ، مینی دیورامای گونه های شاخص.
د)بخش نمایشی (دیوراماها): شامل نمایش مناطق تحت مدیریت پارک ملی بمو به همراه گونه های شاخص منطقه.
تهدیدات منطقه :
از جمله عوامل تهدید کننده پارک ملی بمو می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
پادگان ها و مراکز نظامی متعدد حاشیه پارک شامل :
پادگان احمد بن موسی ، کارخانه صدرشیمی ، پادگان امیرالمومنین ، محل استقرار تیپ یکم امام حسن مجتبی (ع) ، مرکز آموزش امام علی (ع) سپاه فجر مستقر در باجگاه ، پادگان جنگ افزارهای نوین .
پروژه های عمرانی شامل :
راه آهن شیراز – اصفهان ، کمربند شمال شرق شیراز ، خطوط انتقال نفت سروستان و میعانات گازی آغاردالان – پالایشگاه شیراز ، توسعه پالایشگاه شیراز ، خطوط انتفال برق و ....
پارک ملی و پناهگاه حیات وحش بختگان :
موقعیت جغرافیایی :
پارک ملی وپناهگاه حیات وحش بختگان با وسعت هریک به ترتیب 372/175 هکتار و 571/155 هکتار در 70 کیلومتری غرب نی ریز فارس فارس ودر موقعیت جغرافیایی بین 12و 54 - 15 و 53 طول شرقی و 55 و 29 - 10 و 29 عرض شمالی واقع گردیده است واقع گردیده است . دریاچه طشک وبختگان از بزرگترین وپرآب ترین دریاچه های کشور محسوب می شوند . این دو دریاچه درسالهای پرباران گسترش یافته وبه هم می پیوندند . طشک وبختگان ومناطق کوهستانی بین آنها وجزایر متعددی که دراین دو دریاچه وجود دارند مجموعه طبیعی بسیار با ارزشی را بوجود آورده اند .
تاریخچه حفاظت:
منطقه بختگان اولین بار طبق مصوبه شماره 7مورخ12/9/47 شورایعالی تظارت بر صید به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید و سپس در سال 54 به عنوان پناهگاه حیات وحش مصوب شد.
وضعیت توپوگرافی :
حداقل ارتفاع منطقه 1558 وحداکثر ارتفاع آن 2550 متر می باشد . رشته کوههای عظیم زاگرس دراستان فارس ارتفاع خودرا ازدست داده و به صورت رشته کوههای پهناوری گسترده می شوند . امتداد رشته کوههای اطراف دریاچه غربی – شرقی بوده که از افزایش این کوهها مخروط افکنه هایی وسیع ایجاد می شود که محل برداشت منابع آب زیر زمینی و همچنین کشت و زرع می باشند .
از مهمترین ارتفاعات منطقه می توان به کوههای پیچکان ، چاه روغنی و نا انجیر در شمال و کوههای صادق آباد ، خانه کت در جنوب دریاچه بختگان اشاره کرد .
از نظر زون های زمین شناسی ایران ، منطقه دروزون زاگرس و بخش کوچکی از آن در زون سنندج سیرجان واقع است .از پدیده های مهم زمین شناسی که در منطقه ظهور یافته است سطوح چینه بندی ، دگردیسی ، درزها و تعدادی گسل و چین خوابیده و گنبد نمکی است از جمله گسل طشک ، گسل نا انجیر ، طاقدیس بیچکان ، گنبد نمکی در شمال خانه کت .
منابع آبی دریاچه :
از مهمترین منابع تأمین کننده آب دریاچه های طشک و بختگان و رودخانه کر می باشد . چشمه گمبان واقع درشمال غربی پارک ملی و پناهگاه حیات وحش بختگان در فصول پر باران با دبی در حدود m3/S 1 دریاچه طشک را تغذیه می کند .
رودخانه کر نیز 5 کیلومتر قبل از ریختن به دریاچه بختگان به دو شاخ تقسیم می شود و به همین دلیل این منطقه را دو شاخ کربال می نامند و هر شاخه در محل ورود به دریاچه مانند شبکه مویرگی به چندین شعبه تقسیم شده و منطقه گسترده ای را فرا می گیرد در این منطقه ابتدا گزستانها و پس نیزارهای وسیعی پدید آمده است .
چشمه های منطقه عبارتند از :
چشمه هل ، چشمه باغو ، چشمه آخوندو ، چشمه لیاب ، چشمه ریزاب ، چشمه بی بی فاطمه ، چشمه قلمو ، چشمه باغ قاضی ، چشمه ناانجیر ، چاده دراز ، چشمه مقنعه سر ، چشمه بیدمشک ، چشمه امامزاده ، چاه بیوک .
دریاچه طشک که در شمال دریاچه بختگان قرار گرفته وسعت کمتری دارد اما از نظر شرایط طبیعی با دریاچه بختگان تفاوتی ندارد . ده جزیره بزرگ و کوچک در این دریاچه دیده می شود که از نظر تخم گذاری پرندگان بویژه پلیکان ها حایز اهمیت می باشد
چشم اندازهای بدیع ودیدنی :
پرتگاها ، صخره ها ، دره های عمیق ، منظره های ویژه کوهها وصخره ها که باتوجه به توپوگرافی منطقه حائز اهمیت بوده وجلب نظر می نماید :
گردنه هل و باغو ، تنگ زرد ، شهر پازن
وجود بناهای قدیمی وآثارباستانی موجود درمناطق ( سالم ومخروبه ) وتشریح آن باذکر قدمت آنها وسایر اطلاعات مربوطه محلی
کاروانسرای شاه عباسی-
- قدمگاه خضر نبی در جنوب پناهگاه حیات وحش بختگان که با وجود چندین چشمه کوچک در محل طبیعت زیبای آن
- غار پل تخت و غار جمال
پوشش گیاهی منطقه :
به طور تقریب 000/130 هکتار کوه ، دشت و دامنه بین دو دریاچه واقع گردیده که به اضافه کوههای خانه کت در جنوب دریاچه بخش کوهستانی پناهگاه را تشکیل می دهند . در این مناطق درختان و درختچه های بنه ، بادام کوهی ، تنگرس ، کیکم و قیچ دیده می شود در منطقه با غو در دشت ساحلی درختچه های قیچ به صورت یک نوار پهن تا ادامه کوه روییده است .
بالاتر از این نوار پوشش متراکمی از درمنه به چشم می خورد . جنگل های بلوط زاگرس در این منطقه به علت کاهش ارتفاع و افزایش درجه حرارت به جنگل های بنه و بادام کوهی تبدیل می شوند . از شمال دریاچه طشک تا حوالی ارسنجان بخشی از انبوه ترین جنگل های بنه استان دیده می شود که این پوشش تنها در مناطق کوهستانی دور از شهر و دسترس بومیان پابرجاست و دشت ها همه به زیر کشت رفته اند .
حیات وحش منطقه :
تنوع زیستگاهی منطقه بختگان ، موجب ایجاد تنوع جانوری درمنطقه گردیده است
از میان حیات وحش مهره دارتعداد 46 گونه ازرده پستانداران 218 گونه از رده پرندگان 36 گونه ازرده خزندگان و3 گونه ازرده دوزیستان وتعداد 23 گونه ماهی درپارک ملی و. . . زندگی می کنند پرندگان دشتزی نظیر کبک تیهو هوبره کنار تالاب ودیگر پرندگان آبزی وقوچ ومیش وکل وبز از حیوانات شاخص کوهستانی منطقه اند .
- قوچ ومیش, کل و بز: تنگ گور, ارتفاعات هل و باغو ، تنگ شور ، ریزاب
- هوبره : کشتزارها و کفه شور
- کبک و تیهو : تمام نقاط منطقه
- فلامینگو و درنا حوالی دریاچه طشک و بختگان
- کفچه نوک ، کاکایی ، اگرت : دریاچه طشک بختگان
مهمترین عوامل تهدید کننده :
چرای بی رویه و بالاتر از ظرفیت مراتع
حفر چاههای غیر مجاز که در این مورد به علت رفع مشکلات معیشتی مرم این اداره کل چنین مواردی را به سازمان ارجاع داده است.
مشخص نبودن حق آبه محیط زیست از رودخانه کر وتوزیع آب زیر دست سد درود زن که هر ساله به ناچار باتوجه به محدودیت منابع آبی شورای کشاورزی استان نسبت به تعیین کشت مزارع روستائیان اقدام می نماید.
خشکسالیهای دوره ای و پایین رفتن سطح آب سفره های زیر زمینی که باعث خشک شدن دوره ای تالاب و تلف شدن پرنگان زاد آور گردیده است.
احداث سد سیوند بر روی رودخانه سیوند و سد ملاصدرا بر روی رودخانه کر که بدون هماهنگی با سازمان حفاظت محیط زیست و ارائه گزارش ارزیابی زیست محیطی صورت گرفته و تاکنون مکاتبات این اداره کل در این خصوص بی نتیجه مانده است.
استقرار صنایع در مسیر رودخانه کر نظیر پتروشیمی شیراز ،کارخانه قند مرودشت و شهرک صنعتی آب باریک و دهها صنایع کوچک و بزرگ
منطقه حفاظت شده بهرام گور و پارک ملی قطرویه
مقدمه: منطقه حفاظت شده بهرام گور نیز نمونه‌ای برجسته از مظاهر طبیعت ایران است که دارای مناظر منحصر به فرد ونادری از نظر زیبایی و تاریخی همراه با تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری است که تا حدی بکر و دست نخورده باقی مانده و به لطف تنوع جغرافیایی و اقلیمی سرشار از زیباییهای شگفت انگیزی می‌باشد که در این مختصر به معرفی آن می پردازیم
تاریخچه حفاظت: این محدوده که قبلا بصورت منطقه آزاد کنترل می‌شد .در سال هزار و سیصد وپنجاه و یک با عنوان منطقه حفاظت شده بهرام گور تحت کنترل اداره کل حفاظت محیط زیست فارس قرار گرفت که به جهت غنای زیستی بویژه گورخر آسیایی که نام خود را از نام یکی از پادشاهان ساسانی ایران به نام بهرام گور که علاقه فراوانی به شکار گور داشته، گرفته است . در روستای قطرویه در همجوار منطقه می بشد. خرابه‌ای اکنون وجود دارد که به گفته اهالی این روستا استراحتگاه بهرام گور در هنگام شکار بوده است وسعت این منطقه در حال حاضر چهارصد و بیست هزار هکتار می‌باشد که یک پنجم آن منطقه امن اعلام و هر گونه ورود دامءتعلیف و بهره برداری درآن ممنوع است.
موقعیت جغرافیایی منطقه حفاظت شده بهرام گور:
منطقه حفاظت شده بهرام گور در استان فارس و در موقعیت جغرافیایی ۲۹ تا ۴۳/۲۹ عرض شمالی و۲۱/۵۴ تا ۲۱/۵۲ طول شرقی واقع شده است. مساحت آن در حدود ۴۰۸۰۰۰ هکتار می باشد.
اقلیم: .قسمت اعظم استان فارس با توجه وضعیت آب و هوایی کشور در ناحیه گرم و خشک و نیمه خشک قرار می‌گیرد که شهرستان نی ریز در شرق استان فارس قرار گرفته و استان‌های یزد، کرمان و هرمزگان همسایه می‌باشد، درچنین اقلیمی واقع گردیده است این شهر ستان بر اساس طبقه بندی آقای پابر کار شناس فائو در منطقه نیمه استپی قرار می‌گیرد. منطقه حفاظت شده بهرام گور در شرق شهرستان نی ریز و در مرز استان فارس وکرمان واقع شده واساسا منطقه‌ای نیمه صحرایی است. ارتفاع بلندترین قلهٔ آن دو هزار هفتصد و هشتادوهفت متر وپست‌ترین نقطه دشتی هزار و ششصد و هشتاد متر از سطح دریا می‌باشد .هوای منطقه در ارتفاعات متعدل ودر دشت‌ها به شکل کویری بروز می نماید . میزان بارندگی بین صد و پنجاه تا دویست وپنجاه میلیمتر متغیر که بیشتر در فصل پاییز و زمستان واوایل بهار متمرکزو در بخش شر قی آن بیشتر از سایر مناطق است.میزان درجه حرارت با توجه به مرتفع وکویری بودن منطقه متغیربوده واختلاف زیادی بین دمای روز و شب مشهود می باشد. حداکثر درجه حرارت در گرم‌ترین ماه سال سی و چهار و حداقل آن منفی پنج درجه سانتیگراد می‌رسد. جهت وزش بادها در تابستان از شرق به غرب و در زمستان از شمال به جنوب می‌باشد.
زمین شناسی: این منطقه بخشی از راندگی رشته کوه زاگرس است،تشکیلات زمین شناسی متامورفوز (دگرگون شده) و رسوبی بوده واز لحاظ ساختمان زمین شناسی می توان منطقه را جزء کوچکی از ژئوسنکلینال(بزرگ ناودیس) که باعث پیدایش سلسله جبال زاگرس گردیده است دانست.
در ارتفاعات ،گودالها وطشتک های طبیعی وجود داردکه محل تجمع زه آب های ناشی از بارش جوی است.رسوبات دانه ریز ومارنی همراه با املاح فراوان در این گودی ها ،اراضی مشهور به دق را ایجاد می نمایند. پلایا ها قابلیت نفوذ پذیری وآبگذری بسیار اندکی دارند ودر عمق های مختلف تشکیل سخت لایه را نموده وغالبا عاری از پوشش گیاهی هستند.
بافت خاکهای موجود در منطقه به طور عمده از نوع ماسه ای ،ماسه ای-رسی وسیلتی است.خاکهای شنی وماسه ای در نواحی بالادست وجود دارد.این خاکها دارای قابلیت نفوذپذیری زیاد و تهویه مناسب هستند.در منطقه میان بند خاکهای ماسه ای – رسی ورسوبات آبرفتی به چشم می خوردکه این خاک ها دارای ظرفیت مناسبی برای نگهداری آب بوده و در دوران خشک مقدار کمی رطوبت در دسترس گیاهان قرار می دهند.اراضی سیلتی نیز در مناطق پست وقسمت مرکزی منطقه که به صورت طشتک وپلایا در آمده همراه با املاح گچ و نمک های محلول دیگر وجود دارد. این خاکها دارای نفوذپذیری بسیارکم و یا فاقدنفوذ پذیری هستند و در مواردی به صورت باتلاقی در می آیند.در دوران خشکی ،آب موجود در خاک این نقاط قابل استفاده گیاهان نبوده و به همین لحاظ پوشش گیاهی در این گونه خاکها بسیار فقیر است.خاکهای منطقه به طور کلی از حاصلخیزی بسیار کمی برخوردارندو این از دلایلی است که کشاورزی در این منطقه به خصوص در حد شمالی جاده آسفالته نیریز- سیرجان رونق چندانی ندارد.
عوارض طبیعی وتوپوگرافی حفاظت شده بهرام گور : بر روی سلسله جبال زاگرس واقع شده و دارای رشته کوهها و دره‌ها و دشتهای نسبتا وسیعی به شرح زیر است. رشته کوههای کر سفید از شمال به جنوب که بلندترین قله آن 2787 متر ارتفاع دارد.رشته کوه های زیارت از شرق به غرب ورشته کوه سرخ بزرگ که در داخل محدوده امن بهرام گور واقع گردیده و از چشمه خنج شروع شده و تا چشمه عین الجلال ادامه داردوبلندترین ارتفاع آن 2250 متر است.این رشته کوه به علت واقع بودن در محدوده امن و همچنین برخورداری از امنیت بیشتر و وجود چشمه ها و آبشخور های مناسب و وضعیت بسیار مطلوب پوشش گیاهی دارای چمعیتی مناسب از کل و بز و قوچ و میش استو دشت های اطراف آن دارای جمعیت مطلوب گورخر و جبیر می باشد.در سطح منطقه دره ها و دشت های وسیعی وجود دارد که همگی دارای ارزش زیستگاهی می باشند.تعدادی از دره ها به علت داشتن عمق زیاد،پوش گیاهی مناسب و آبشخور ،زیستگاه مطلوب جانوران وحشی است . دره‌های آغل سنگی، طبقی، چاه مروی، چاه تیز، گلو معدن، چاه سبز، گلیکو، چاه دراز، مغلی، چاه تنگل، چاه بید، چکو، چاه بادام، دشتهای ریگ جمشید، ده وزیر، عین الجلال، چاه میل، پریا و گرد طول، شوریه و ده برین، چشمه انجیر، گزی و قطرویه در منطقه می باشند.
منابع آبی:در منطقه منابع آبی نسبتا" مناسبی به صورت چاه ،چشمه وقنات وجود دارد .تعداد این منابع با پراکنش خوبی در سطح منطقه توزیع شده اند،اما دبی آنها کم است . و در طول سال با توجه به میزان بارش متغیر تعدادی از چشمه‌ها فصلی بوده و درتابستان و پاییز خشک می‌شوند.مهم ترین چشمه های منطقه شامل : عین الجلال شور، سفید، انجیر، گل هریگون ،گدار کر سفید،گلو معدن،کلیکی،شهبازی،کته،انجیر سوزه،دغل،شوره،تنگو،لوش،لیسو،چکه، کل چشمه،زرد،بیدو،دغل و غوری،چاه بنه غوری،و گاوی است.دیگر مناطق آبی منطقه شامل تعداد زیادی چاه و قنات و سه دستگاه تلمبه بادی می‌باشد.
پوشش گیاهی: مراتع موجود از زمانهای قدیم مورد چرای سنگین قرار گرفته به طوری که در اکثر نقاط مفهوم واقعی خود را از دست داده است و هم اینک خاک در معرض فرسایش شدید قرار گرفته که با ادامه این روند روز به روز اوضاع پوشش گیاهی وخیمتر شده و در صورت عدم توجه به میزان تحمل منطقه منجر به نابودی کامل مراتع و فرسایش شدید خاک خواهد شد . ازدیاد جاده‌های دسترسی به معادن و حضور دام در جنگل تجدد حیات به طریق بذر را به حداقل سوق داده و قطع بیرویه در گذشته سبب گردیده تا تعداد درختان مادری کاهش یابد و در فرصت کوتاه بعد از توقف قطع شدید جنگل تا حدی به طریق دانه زاد یا بیشتر به صورت شاخه زاد حیات خود را باز یافته و سیمای کنونی را رقم زده است که اکثرا شاخه زاد ملاحظه می‌گردد. شرایط رویش درختان بنه تقریبا در تمامی منطقه حفاظتی بهرام گور فراهم می‌باشد و احیای جنگل بنه به روش دانه زاد و کیکم به روش شاخه زاد وبادام به روش دانه زاد مناسب منطقه بوده و نتیجه مطلوبی می‌دهد.در تیپ بنه اثرات تخریب مصنوعی بیشتر از تخریب طبیعی مشهود است و در میان تخریب مصنوعی چرای دام در جنگل و بیتوته دامدار و قطع درخت و سایر عوامل مخرب تر و از هشتادو پنج درصد فراتر رفته است. در هر صورت با توجه به وسعت منطقه و تغییرات ارتفاعی از 1600 تا 2787 متر(کوه علی دادی)،توپوگرافی(شیب،ارتفاع و جهت) و نوع خاک عوامل موثر در به وجود آمدن اجتماعات و تیپ های گیاهی است:
- تیپ جنگلی:در اینجادرختان جنگلی مساحت کمی حدود 5/8 درصد را اشغال نموده اندکه اغلب در دامنه های کوه زیارت،کوه سفید،کوه بشنه،کوه سرخ ،کوه گلومعدن،کوه علی دادی و کوه چشمه انجیر واقع شده اند.اراضی تحت پوشش کوهستانی و جنگل دارای دو اشکوب می باشندکه اشکوب بالایی را بنه و اشکوب زیرین بادام ،کیکم،تنگرس و غیره تشکیل می دهد.
- تیپ درمنه(Artimisia herba-alba ): به مساحت 45000 هکتار در قسمت غربی منطقه کوههای لاسیون و کفه عین الجلال موجود است.
- تیپ درمنه-گون(Artimisia -Astragalus ): به مساحت 350000 هکتار،این تیپ در دامنه های غربی کوه سرخ و دامنه شمالی کوه سفید وجود دارد.
- تیپ درمنه-قیچ(Artimisia -Zygophyllum ): به مساحت 120000 هکتارو از شمال و شمال غربی روستای غوری و چشمه انجیر تا دامنه های کوه سرخ ادامه دارد.
- تیپ گون- پیچک - درمنه (Astragalus – Convolvulus- Artimisia):به مساحت 15000 هکتار که در حوالی کوه علی دادی و چشمه معدن موجود است.
- تیپ گون- پرند - درمنه (Astragalus -Petropyrum- Artimisia): به مساحت 7000 هکتار که این تیپ اکثرا" در شیب های کوهپایه و عمق دره ها وجود دارد.
- تیپ آبنوس- درمنه-گون (Ebenus- Artimisia -Astragalus):به مساحت 15000 هکتار که در حوالی روستای غوری و حوالی ده چاه و اراضی دشت شرقی کوه زیارت می باشد.
- تیپ تاغ- درمنه-شور (Haloxylon- Artimisia -Salsola): به مساحت 500 هکتار در فاصله 15 کیلومتری شمال شرقی پاسگاه قطرویه وجود دارد.
- تیپ جاشیر-گون-کلاه میر حسن( Prangos- Astragalus -Acantholimonَ): به مساحت 7000 هکتار که در ازتفاعت کوهها وجود دارد.
- تیپ شور-درمنه(Salsola-Artremisia):به مساحت 10000 هکتار این تیپ در مجاور پاسگاه قطرویه به ویژه در شمال آن وجود دارد
- تیپ نمکزار:میزان 5500 هکتار در طرفین جاده قطرویه –سیرجان لخت و فاقد پوشش بوده و به صورت دق(نمکزار)می باشدوحدود 2/1 درصد کل منطقه را در بر می گیرد.
ازگیاهان داروئی مهم منطقه آریشن – کاکوتی – شیرین بیان – گل گاوزبان – خاکشیر – زیره – جاشیر را نام برد که خصوصا در منطقه کوههای زیارت و باغچوبی تعداد زیادی از مردم جهت چیدن زیره به این منطقه می آیند ضمنا یک نوع قارچ به نام دمبل نیز در سالهای پر باران بمیزان زیاد در منطقه تولید که عده زیادی با خانواده جهت برداشت به منطقه می آیند .
گونه های جانوری :بهرام گوربا اقلیم خشک زیستگاه بسیار متنوعی برای گونه‌های متعددی از وحوش و گیاهان می‌باشد که تعدادی از آنها در کشور و قاره آسیا کمیاب هستند . وجودرشته کوههای نسبتا مرتفع و دشتهای وسیع و تپه ماهورهای متنوع موجب شده است که در طول سالیان گذشته وحوش این منطقه بطور طبیعی مورد حفاظت قرار گیرند . تعداد گونه‌های حیات وحش و جمعیت آنها که علاوه بر وضعیت مطلوب زیستگاهی توسط اداره کل حفاظت محیط زیست فارس نیز تحت کنترل ونظارت ویژه قرار دارد نسبتا مناسب بوده که می‌توان منبع ذخیره مهم ژنتیکی جانوری و گیاهی کشور و جهان در چنین اقلیمی محسوب گردد.
|
ردیف
|
نام فارسی
|
نام انگلیسی
|
نام علمی
|
|
1
|
گورخر
|
PersianWild ass
|
Equus onager
|
|
2
|
جبیر
|
Jebeer gazelle
|
Gazella dorcas
|
|
3
|
قوچ و میش
|
Wild Sheep
|
Ovis orientalis
|
|
4
|
کل وبز
|
Wild Goat
|
capra aegagraus
|
|
|
گراز
|
Wild Boar
|
Sus scrofa
|
|
6
|
گربه وحشی
|
Wild cat
|
Felis silvestris
|
|
7
|
گرگ
|
Wolf
|
Canis lupus
|
|
8
|
کفتار
|
Striped Hyaena
|
Hyaena hyaena
|
|
9
|
شغال
|
Golden Jacal
|
Canis aureus
|
|
10
|
تشی
|
Indian creasted Porcupine
|
Hystix indica
|
|
11
|
روباه معمولی
|
Common Fox
|
Vulpes vulpes
|
|
12
|
خدنگ کوچک
|
Small Indian Mongoose
|
Herpestes javanicus
|
جبیر : جبیر حیوان علف خواری با تعداد نسبتا معدود و فعلاً در بعضی از دشتهای بهرام گور مشاهده می‌شود.جبیر حیوان کوچکی است که ارتفاع شاخ نوع نر آن به شصت و پنج سانتیمتر و وزن آن به بیست و پنج کیلو گرم بالغ می‌شودو نوع ماده آن تا حدودی کوچکتر است.جبیر از آهو کوچکتر و باریکتر است. نر و ماده آن هر دو شاخ دارند.شاخ جبیر از روبرو مستقیم به نظر می‌آید در حالی که شاخ آهو از روبرو خمیدگی مخصوصی شکل چنگ موسیقی دارد.جبیر ماده دارای شاخهای کاملا مستقیم است که از نظر طول به اندازه شاخ جبیر نر است ولی از نظر قطر نصف آن است. به دلیل زندگی در بیابانهای کم آب و علف جبیر به تعداد زیاد در یک گله دیده نمی‌شود .تعداد جبیرهای گله حداکثر ممکن است به بیست راس تا سی راس برسد. فصل جفتگیری در منطقه بهرام گور در شهریور و مهر ماه است.ماده هایک یا دو نوزاد در فروردین و اردیبهشت به دنیا می‌آورند. در سالهای پرباران گاهی عمل زایمان در پاییز نیز تکرار می‌شود.
گور خر : این حیوان وحشی علف خوار در بعضی از مناطق نیمه کویری ایران زیست می نماید .که مهمترین زیستگاه آن در حال حاضر منطقه حفاظت شده بهرام گور قطرویه می‌باشد. گور خر همان اسب وحشی غرب آسیاست.از زمانهای قدیم نژادهایی با این خصوصیات از مدیترانه تا مغولستان می زیستند . اما امروزه پراکندگی گور محدود به کویر مرکزی و قسمتهایی از خراسان، کرمان و فارس است که اینها نیز در منطقه تحت حفاظت ویژه زندگی می‌کنند.کوچکترین نژاد آن یعنی گور سوریه امروزه احتمالا منقرض شده است. فنوتیپ ظاهری گور حدفاصل بین اسب و الاغ می‌باشد.گور پستاندار زیبایی است . پهلویش سفیدرنگ و یک نوار سیاه درشت دارد که از یالها شروع و به دم ختم می‌شود.ارتفاع شانه در نرها به صدوچهل سانتیمتر می‌رسد. ماده‌ها از نرها کوتاهتر و باریکترند.گور نر نسبت به قلمرو خود حالت مالکیت شدید دارد و از آن در مقابل گورهای نر دیگر شدیدا دفاع می‌کند.ماده‌ها در خرداد یا تیر ماه یک کره به دنیا می‌آورند. فصل جفت گیری بلافاصله بعد از زایمان آغاز می‌شود. بین گورهای نر در فصل جفت گیری مبارزه شدید و طولانی رخ می‌دهد. مبارزه با لگد کوبیدن و گاز گرفتن و تعقیب کردن همراه است. گورهای نر بالغ در این فصل همیشه زخمهایی بر روی شانه و گردن دارند. همچنین قسمتهایی از دم یا تمامی آن را از دست می‌دهند. تعداد نرهای هر گله تا سی راس می‌رسد . گاهی چند گله بهم نزدیک می‌شوند و گله بزرگتری را تشکیل می‌دهند که تعداد گورها به صد راس گور بالغ می‌رسد. اما گله‌های بزرگ دوام چندانی ندارند و سریعا از هم جدا می‌شوند.گورهای تنها و منزوی معمولاً نرهای جوانی هستند که نتوانسته اند گورهای ماده‌ای را به کنترل خود درآورند در هنگام فصل زایمان از نیمه فروردین تا آخر خرداد ماه به طرف شرق منطقه واقع در کفه گزهای گزینو تقریبا به فاصله حدود ۱۰ کیلومترمهاجرت می نمایند.
عکاس محمد جواد نظری
پرندگان : از نظر تعداد گونه زیاد نیستند اما گونه‌های خاصی از پرندگان که شرایط زیستگاهی خشک و بیابانی را ترجیح می‌دهند و می‌توانند در اقلیم خشک زیست نمایند در این محدوده وجود دارند . این پرندگان کمیاب و قادر بر ارزش زیستی منطقه می افزایند .به علت عدم وجود تالاب و دریاچه و رودخانه پرندگان آبزی و کنار آبزی در منطقه زیست نمی‌کنند ولی در سالهای پرباران که آب در قسمت جنوب شرقی قطرویه بخشی از ارضی دشتی را فرا می‌گیرد تعدادی از پرندگان آبزی به بهرام گور مهاجرت می نمایند همچنین هوبره ها در نیمه دوم ابان ماه به منطقه بهرام گور خصوصا گود طول و تلمبه طیاب و همچنین مهاجرت زاغ بور – بحری – عقاب طلائی را برشمرد .ضمنا"جمعیت نسبتا زیادی از پرندگان خصوصا کبک و تیهو در این منطقه اطراق می‌کنند.
|
ردیف
|
نام فارسی
|
نام انگلیسی
|
نام علمی
|
|
1
|
شاهین
|
Peregrine Falcon
|
Falco peregrinus
|
|
2
|
بالابان
|
Saker Falcon
|
Falco cherrug
|
|
3
|
بحری
|
Barbary Falcon
|
Falco pelegrinoides
|
|
|
چلچله بیابانی
|
African Rock Martin
|
Ptyonoprogne fuligula
|
|
|
عقاب طلایی
|
Golden Eagle
|
Aquila chrysaetus
|
|
6
|
هوبره
|
Houbara Bustard
|
Chlamydotis undulate
|
|
7
|
زاغ بور
|
Pleskes Ground-Jay
|
Podoces pleskei
|
|
8
|
کبک
|
Chukar
|
Alectoris chukar
|
|
9
|
تیهو
|
See-see Partridge
|
Ammoperdix griseogularis
|
|
10
|
دلیجه معمولی
|
Common Kestrel
|
Falco tinnunculus
|
|
11
|
ترمتای
|
Merlin
|
Falco columbarius
|
|
12
|
جغدکوچک
|
Little Owl
|
Athene noctua
|
|
13
|
مرغ حق جنوبی
|
Straited Scops Owl
|
Otus brucei
|
|
14
|
سارگپه
|
Buzzard
|
Buteo buteo
|
|
15
|
کوکر شکم سیاه
|
Black-bellied Sandgrouse
|
Pterocles orientalis
|
|
16
|
کبوتر چاهی
|
Rock Pigeon
|
Columba livia
|
|
18
|
قمری
|
Turtle Dove
|
Streptopelia turtur
|
|
19
|
شبگرد معمولی
|
European Nightjar
|
Caprimulgus europaeus
|
|
20
|
سبز قبا
|
Indian Roller
|
Coracias benghalensis
|
|
21
|
زنبور خورک
|
Bee-eater
|
Merops apiaster
|
|
22
|
هدهد
|
Hoopoe
|
Upupa epops
|
|
23
|
پری شاهرخ
|
Golden Oriol
|
Oriolus oriolus
|
|
24
|
بادخورک کوچک
|
Little Swift
|
Apus affinis
|
|
25
|
دارکوب باغی
|
Syrian Woodpecker
|
Dendrocopos syriacus
|
|
26
|
چکاوگ کاکلی
|
Crested Lark
|
Galerida cristata
|
|
27
|
سنگ چشم سرحنایی
|
Woodchat Shrike
|
Lanius semator
|
|
28
|
سهره معمولی
|
Goldfinch
|
Carduelis carduelis
|
|
29
|
زاغ نوک سرخ
|
Red-billed Chough
|
Pyrrhocorax pyrrhocorax
|
|
30
|
غراب
|
Common Raven
|
Corvus corax
|
|
31
|
سینه سرخ
|
Robin
|
|
عکاس محمد جواد نظری
خزندگان: از آنجا که بهرام گور منطقه خشک و نیمه کویری است با بر خورداری از گونه‌های متعدد جوندگان و انواع حشرات محیط مناسبی را برای زیست تعدادی از خزندگان نظیر شتر مارشیرازی، افعی شاخدار، تیر مار، مار پلنگی، شتر مار، مار قیطانی،انواع سوسمار، مارمولک، بزمچه، لاکپشت مهمیزدارو همچنین دوزیستان و ماهی‌ها را به وجود آورده است.
|
ردیف
|
نام فارسی
|
نام انگلیسی
|
نام علمی
|
|
1
|
شتر مارشیرازی
|
Shirazian diadem snake
|
Spalerophis diadema schiraziana
|
|
2
|
افعی شاخدار
|
Persian horned viper
|
Pseaudocerastes persicus persicus
|
|
3
|
آگامای استپی
|
Steppe agama
|
Trapelus agilis
|
|
4
|
مار پلنگی
|
Versicolored wood snake
|
Coluber ravergieri
|
|
5
|
گرزه مار
|
Levantine Viper
|
Macrovipera lebetina obtuse
|
|
6
|
مار قیطانی
|
Cliff racer
|
Coluber rhodorachis rhodorachis
|
|
7
|
مارجعفری
|
Sindhi saw –scaled viper
|
Echis carinatus sochureki
|
|
8
|
لاکپشت مهمیزدار
|
spur-thighed tortoise
|
Testudo graeca
|
|
9
|
آگامای صخره ای فلس درشت
|
Larg-scaled rock agama
|
Laudakia nupta
|
|
10
|
بزمچه
|
Varanidae
|
Varanus griseus caspinus
|
قابلیت‌های گردشگری منطقه :
چون بهرام گور بین سه استان فارس، کرمان و یزد واقع شده و از سویی جاده شیراز، بندر عباس و کرمان از کنار این منطقه عبور می‌نماید از موقعیت بسیار مطلوبی برای جذب گردشگر برخودار است .وسعت زیاد منطقه و تنوع زیستی آن و آب و هوای نسبتا خوب و دیدن گونه‌های گیاهی به ویژه در فصل بهار که سراسر محدوده را گل و سبزه فرا می‌گیرد و حیوانات وحشی متنوع منطقه خصوصا جمعیت بسیار زیاد کبک که همگی انگیزه‌های مهم فراخوان توریست می‌باشد .
مکان برجهای دیده بانی منطقه حفاظت شده یهرام گور که بتوان به آ سانی حیات وحش را مشاهده نمود :
الف : پاسگاه متروکه ژاندارمری واقع در تل کمر
ب : جام جهان نما واقع در منطقه امن شماره ۱
ج : پاسگاه محیط بانی شهید شکاری ( ده وزیر )
منطقه حفاظت شده بهرام گور دارای قلعه های زیادی بوده که قدمت آنها بالاست ولی متاسفانه به مرور زمان در اثر تغییرات فیزیکی و اقلیمی قسمت اعظم انها از بین رفته و مخروبه گردیده است از قلعه های مهم منطقه می توان به قلعه کرسفید – قلعه شورو – قلعه دو برین اشاره کرد که در عمق منطقه بیابانی هنوز پا برجا هستند قدمت دقیق این قلعه ها دقیقا مشخص نیست ولی وجود رشته قناتهای بسیار قدیمی در حاشیه این قلعه ها هنوز پا برجاست که بسیار زیبا می باشند قلعه ها ی شورو و کرسفید فاقد سکنه هستند ولی در اطراف قلعه ده برین تعدادی خانوار بصورت دامداری زندگی می کنند. از غارهای معروف منطقه غار علی ولی الله می باشد که به قدمگاه حضرت علی (ع) نیز معروف است. از درختان شاخص در منطقه حفاظت شده بهرام گور می توان درخت بنه واقع در چهگونی (امن شماره ۱) ودو اصله درخت بنه واقع در مجاورت باغ ماهور بشنه را نام برد که دارای قدمت بسیار زیاد بوده و موقعیت ویژه و منظره خاصی را در طبیعت دارند . در خصوص المان های طبیعی موجود در منطقه بویژه درختان می توان به درخت پیربنه واقع در حسن اباد را نام برد که تعداد زیادی از افراد به این مکان آمده و با بستن پارچه به شاخه های درخت آرزوهای خود را دنبال می کنند و معتقدند که باز شدن پارچه های گره زده آرزوهابرآورده می گردد.از درختان دیگر منطقه پیرانار می باشد که در حاشیه شرقی منطقه حفاظت شده واقع گردیده و عده زیادی از بومیان خصوصا از شهرستان سیرجان جهت بازدید به این مکان می ایند .
تهدیدات منطقه:
- عدم آگاهی اقشار مختلف مردم نسبت به اهمیت حیات وحش و نداشتن انگیزه جهت حمایت وحفاظت از آنها .
-کمبود امکانات سازمان حفاظت محیط زیست در جهت اعمال قوانین ومقررات شکار و صید.
-وجود سلاح های مجاز و غیر مجاز در دست مردم.
-تخریبزیستگاهها به علت ورود بی رویه و بی ضابطه دام.
-اشغال چشمه ها و آبشخورهابوسیله دامداران.
-تعقیب پستانداران وحشی بوسیله سگهای گله.
-رقابت غذایی بیندامها و حیات وحش.
-سرایت امراض مشترک از حیوانات اهلی به پستاندارانوحشی.
-جاده سازی های بی رویه و تجزیه زیستگاهها.
-تبدیل زیستگاهها به اراضیکشاورزی و صنعتی.تعقیب و شکار پستانداران بوسیله اتوموبیل و پروژکتور به خصوص در شبو با استفاده از نور چراغ اتوموبیل و پروژکتور.
-شکار پستانداران در فصولآبستنی، شیردهی و زنده گرفتن نوزادان
-استفاده از سلاحهای اتوماتیک جنگی،ساچمهزنی و خفیف کالیبر۲۲
-آلودگی های محیط زیست و استفاده از سمومشیمیایی
-استفاده از طعمه مسموم جهت از بین بردن بعضی از حیوانات
عوامل مهمخاص که شامل کاهش جمعیت گورخر در منطقه حفاظت شده بهرام گور می شود و آن را تهدیدمی کند
-پلنگ وگرگ:چون شکار گوسفند برای پلنگ و به خصوص گرگ راحت تر است چندانتهدید محسوب نمی شود